Birinchi slide После первого Ikkinchi slide Uchinchi slide To'rtinchi slide Beshinchi slide Oltinchi slide Ettinchi slide Sakkizinchi slide
Bosh sahifa Doimiy vakolatxona Xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlik Yangiliklar/tadbirlar O’zbekiston haqida Galereya

Кристофер ФОРД: Бу юрт одамлари мени ҳамиша ҳайратга солади

SHAVKAT MIRZIYOYEV Inson qadrini ulug‘lash va faol mahalla yili Inson qadrini ulug‘lash va faol mahalla yili O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori O’zbekistonning Investitsion Salohiyat Uchrashuvlar Uchrashuvlar XMT doirasidagi xamkorlik XMT doirasidagi xamkorlik BMT Mingyillik rivojlanish maqsadlari BMT Mingyillik rivojlanish maqsadlari Press-relizlar Press-relizlar Vakolatxona yangiliklari Vakolatxona yangiliklari Rivojlantirish bo‘yicha harakatlar strategiyasi Rivojlantirish bo‘yicha harakatlar strategiyasi O'zbekiston Respublikasi Mustaqillik kuni O’zbekiston Respublikasi Mustaqillik kuni Inson huquqlari bo'yicha O'zbekistonning inson huquq kengashiga nomzod Inson huquqlari bo’yicha O’zbekistonning inson huquq kengashiga nomzod Sayyohlik Sayyohlik 8-Dekabr O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi kuni 8-Dekabr O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi kuni O'zbekiston matbuoti daydjestlari O’zbekiston matbuoti daydjestlari 2022 — 2026 ЎЗБЕКИСТОН СТРАТЕГИЯСИ ТЎҒРИСИДА 2022 — 2026 ЎЗБЕКИСТОН СТРАТЕГИЯСИ ТЎҒРИСИДА Конституциявий ислоҳотлар Конституциявий ислоҳотлар Boshqa yangiliklar va voqealar Boshqa yangiliklar va voqealar
hamma resurslarni ko'rsatish
Кристофер ФОРД: Бу юрт одамлари мени ҳамиша ҳайратга солади

Кристофер Форд АҚШдаги Мичиган университетининг славян тиллари ва адабиёти бўлими докторанти. 2015-2016 йилларда Ўзбекистон Миллий кутубхонаси ва Давлат архивида диссертацияси учун изланишлар олиб борган. Айни пайтда Чўлпоннинг “Кеча ва кундуз” асарини инглиз тилига таржима қилмоқда.

У ЎзА мухбирига Ўзбекистон ҳақидаги таассуротларини сўзлаб берди.

–Ўзбекистонда ўн бир ой яшадим ва кўплаб адиблар, олиму санъаткорлар билан танишдим. Бу юрт одамлари мени ҳамиша ҳайратга солади. Қалбимда Ўзбекистонга нисбатан бегоналик туйғуси йўқ, шу боис хайрлашиш лаҳзалари оғир кечди менда.

Ўн ой давомида диссертациям учун материал ва маълумотлар тўпладим. Илмий ишимда ХХ аср ўзбек адабиётини ўша давр рус адабиёти билан қиёслаб, таҳлил қилганман. Маҳмудхўжа Беҳбудий, Ҳамза Ҳакимзода Ниёзий, Абдулла Қодирий, Абдулҳамид Чўлпон, Абдурауф Фитрат, Абдулла Қаҳҳор, Ғафур Ғулом, Ойбек, Пиримқул Қодиров, Асқад Мухтор, Одил Ёқубов, Ўткир Ҳошимов сингари ўзбек адабиётининг забардаст сиймолари асарларини ўқидим. Уларни Денис Фонвизин, Чернишевский, Наримон Наримонов, Саид Насифий, Максим Горький, Чингиз Айтматов, Александр Сольженицин ва бошқа адиблар ижоди билан қиёсий таҳлил қилишга уриндим.

Тадқиқотим давомида менга ёрдам берган Наим Каримов, Раҳматулла Баракаев, Нигора Охундадаевадан миннатдорман. Ўзбекистонда орттирган дўстларим билан бўлган суҳбатларни, “Дўрмон” ижод уйидаги қайноқ хотираларни, қизиқарли семинарларни жуда соғинаман.

Илмий ишимда Чўлпон ижоди борасидаги баъзи фикрларимни ҳам баён қилганман.

Чўлпон таваллудининг 120 йиллик юбилейи улкан шоир, драматург ва носир қолдирган адабий меросни қайта кашф этиш имкониятини беради. Барчамиз Чўлпон араб-форсча шеърият шаклини модерн турк шаклига айлантирганини яхши биламиз, аммо унинг ўй-фикри, бадиий тафаккури ва ниҳоят Чўлпоннинг ўзини қанчалик биламиз? Менимча, жуда кам.

Чўлпоннинг мероси ўтган асрнинг 20-йилларидан катта саҳнага чиқа бошлаган. 1925 йилда ўзини коммунист деб ҳисоблайдиган ёш адиблар олдинги авлод (жадидлар ва бошқалар)га қаттиқ зарба беришлари лозим эди. Чўлпонга у ўтган ва ҳозирги замоннинг маърифатсизлигини қоралай олади, холос, янги совет қаҳрамонини кўрсата олмайди, деган ёрлиқ ёпиштирдилар. Совет танқидчилари Чўлпонни миллатчи, деб айтганлар, биз уни миллатпарвар деймиз.

Яна Ўзбекистонга келиш ниятим бор. Совет-афғон уруши фожиалари ҳақида ёзган муаллифлар ижоди устида тадқиқот ўтказиш мақсадида ҳар хил грантларга ариза берганман. Насиб қилса, меҳмондўст ва самимий ўзбек халқи билан яна учрашамиз.

www.uza.uz