Таълим ва малака орқали глобал имконият: Ўзбекистоннинг янги меҳнат миграцияси йўналиши

Сўнгги йилларда Ўзбекистонда инсон капиталини ривожлантириш, меҳнат миграциясини тизимли ва инсонпарвар асосда бошқариш йўналишида кенг кўламли ислоҳотлар амалга оширилмоқда. Бу ислоҳотлар нафақат фуқароларнинг хорижда қонуний ва хавфсиз меҳнат фаолиятини таъминлаш, балки уларнинг малака, билим ва ижтимоий салоҳиятини юксалтиришга қаратилган.

Тизимли ёндашув ва янги сиёсий асослар
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Миграция агентлиги фаолияти қайта ташкил этилди. Янги тизим меҳнат миграциясини иқтисодий жараён сифатида эмас, балки инсон ривожи ва ижтимоий барқарорликнинг муҳим омили сифатида кўради. Агентликнинг устувор вазифалари – миграция жараёнларини қонуний, хавфсиз ва самарали тарзда йўлга қўйиш, шу билан бирга, фуқароларни тайёргарлик, қайта интеграция ва ҳуқуқий ҳимоя билан қамраб олишдир.
Малака ва таълим – глобал бозорга очилган эшик
Меҳнат миграциясида янги босқич — бу малака ва касбий тайёргарликни халқаро стандартларга мослаштиришдир. Ўзбекистонда фаолият юритаётган ўқув марказларида фуқаролар хорижий тиллар, касбий сертификатлар ва меҳнат ҳуқуқлари бўйича тайёргарликдан ўтмоқда.
Германиянинг “SBH WeST GmbH”, Япониянинг “Proud Partners” ва Кореянинг “Hyundai Heavy Industries” компаниялари билан ҳамкорликда амалга оширилаётган дастурлар фуқароларга халқаро сертификатлар олиш ва ривожланган давлатларда қонуний иш фаолиятини бошлаш имконини бермоқда.
Бундай моделлар Финляндиянинг таълим тизимига яқин: бу мамлакатда касбий малака ва узлуксиз таълим инсон капиталини ривожлантириш сиёсатининг асосини ташкил этади. Ўзбекистон ҳам шундай тажрибаларни ўрганиш ва қўллаш орқали ишчи кучини халқаро стандартлар асосида тайёрлашни мақсад қилган.
Халқаро ҳамкорлик ва янги йўналишлар
Ўзбекистон бугунги кунда Германия, Япония, Италия, Туркия, Саудия Арабистони, Польша ва Швеция каби давлатлар билан амалий ҳамкорликни йўлга қўйган. Бу келишувлар доирасида малакали мутахассислар, талабалар ва касбий таълим олувчи ёшлар учун янги имкониятлар яратилмоқда.
Финляндия билан ҳамкорлик эса, хусусан, таълим ва касбий малака соҳаларида катта истиқболга эга. Бу мамлакатнинг узлуксиз таълим, инновация ва ишчи кучини рақамли иқтисодиётга тайёрлашдаги тажрибаси Ўзбекистон учун ҳам жуда қимматли.
Шу нуқтаи назардан, икки мамлакат ўртасида кадрлар салоҳиятини ривожлантириш, касбий стандартларни яқинлаштириш ва “таълим орқали миграция” дастурларини ривожлантириш бўйича ҳамкорлик алоқалари катта имкониятлар эшигини очиши мумкин.
Инсон қадри – сиёсат марказида
Ўзбекистонда меҳнат миграцияси давлат сиёсатида инсон қадрини юксалтириш ғояси билан узвий боғланган. Бу фақат иқтисодий омил эмас, балки ҳар бир фуқаронинг муносиб меҳнат, барқарор даромад ва шахсий ривож йўлига эга бўлишини таъминловчи тизимдир.
Агентликнинг асосий вазифаларидан бири — фуқароларни ишдан олдинги тайёргарлик курслари, психологик ёрдам ва ҳуқуқий маслаҳатлар билан қамраб олишдир. Шу билан бирга, хориждаги ваколатхоналар орқали ватандошларнинг ҳуқуқлари ҳимоя қилинади, уларнинг иш ва яшаш шароити мунтазам мониторинг қилинади.
Хулоса
Ўзбекистон меҳнат миграциясини инсонпарвар ва тизимли сиёсатга айлантириш орқали барқарор ривожланиш йўлидан бормоқда. Бу йўлда таълим, малака ва халқаро ҳамкорлик асосий устунлар сифатида намоён бўлмоқда.
Финляндиянинг илғор таълим ва касбий ривожланиш тажрибаси билан уйғунликдаги ҳамкорлик эса келгусида икки давлат учун ҳам фойдали, инсон капиталини ривожлантиришга хизмат қиладиган янги глобал имкониятлар эшигини очиши шубҳасиз.
Мақолада ишлатиш учун иқтибослар:

1.“Меҳнат миграцияси фақат иқтисодий жараён эмас, балки инсон ривожи ва барқарор тараққиётнинг муҳим йўналиши бўлиб қолмоқда.”
2.“Билимли ва малака оширган ишчи – мамлакатнинг энг муҳим экспорт салоҳиятидир.”
3.“Финляндия таълими инсон имкониятини очишга хизмат қилса, Ўзбекистон ҳам меҳнат миграцияси орқали инсон капиталини ривожлантиришда шундай йўлни танлаган.”

Финляндия ОАВ учун махсус тайёрланган таҳлилий материал